Mersin Büyükşehir Belediyesi Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi (MESKİ) Genel Müdürlüğü’nün Mayıs ayı Olağan Genel Kurul Toplantısı İkinci Birleşimi, Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer başkanlığında yapıldı. Başkan Seçer, MESKİ’nin 752 milyon liralık devralınan borcunun kur artışları sebebiyle 1 milyar 86 milyona yükseldiğini belirterek, “% 168'lik bir kur artışı olmasaymış, yeni yaptığımız yatırımlara rağmen iç ve dış borç toplamımız 1 milyar 86 milyon değil, 743 milyon seviyelerinde olacakmış” diye konuştu.

“Vatandaşlarımızın su sayaçları ve borularını soğuktan izole etmelerini istiyoruz”

Toplantının dilek ve temenniler bölümünde değerlendirmelerde bulunan Başkan Seçer, yüksek rakımlı bölgelerde kış aylarında don olaylarının su sayaçlarına zarar verdiğini ifade etti. Başkan Seçer, vatandaşların sayaçları doğru ekipmanlarla koruyabileceklerini vurgulayarak, şunları söyledi:

“Yüksek rakımlı bölgelerde, özellikle kışın sert geçtiği, don olaylarının olduğu bölgelerde su sayaçlarımız buzlanma ve donma sebebiyle zarar görüyor. Geçtiğimiz kış ayı da çok şiddetli yaşandı. 2021 yılı için 3 bin 99 adet su sayacı donarak zarar gördü. Bunlarla ilgili 2022 yılında 2 bin 751 adet su sayacı için değişim talebi geldi. Biraz sıkıntıya düştük ama aşıyoruz. Bu değişimleri hızla gerçekleştiriyoruz. Çünkü yayla sezonu da geldi. Uzun süredir yaylalardaki evlerine gitmeyen yurttaşlar bu durumla karşılaşınca bize de dönüşleri, şikayetleri arttı. Biz de bu sorunun üstesinden geleceğiz ancak gelecek yıllar için bir uyarıda bulunmak isteriz; su sayaçlarını, su borularını doğru ekipmanlarla izole etmek gerekiyor. Yayla inişlerinde, yaz sonlarında vatandaşlarımızın hem su sayaçları hem su borularını uygun malzemelerle soğuktan koruyacak şekilde izole edip daha sonra yayla sezonunu bitirmelerini istiyoruz. Bu hem kendileri açısından hem kurumumuz açısından önemli bir tedbir çalışması olur.”

“Kentsel dönüşümde yıkım işlemlerinin yasalara uygun şekilde olması gerekiyor”

Kentsel dönüşüm çalışmalarıyla ilgili de uyarıda bulunan Başkan Seçer, “Kentsel dönüşümle ilgili bir uyarıda bulunmak istiyorum. Eski alanları ortadan kaldırma işlemleri yani eski binaların yıkım işlemleri çok önemli. Aletleri, makinaları sokarak bilinçsiz bir şekilde yaptığımız yıkımlar çevre açısından son derece sıkıntılı olabilir. Asbest uyarısı yapmak istiyorum. Bu konuda da buradan Mersin Büyükşehir Belediyesi de dahil tüm kurumları uyarıyorum. Bu yıkım işlemlerinin yasalara uygun şekilde olması gerekiyor. Daha önce de farklı yerlerde müteaddit defalar bu uyarıyı yapmıştık. Yenişehir’de uygulandığını gördüm bir bina yıkımı sırasında, sahilde. Aynı şekilde kentsel dönüşüm alanlarında da bu hassasiyetin olması kentimiz açısından son derece önemli” diye konuştu.

“İller Bankası, AFD ile ilgili belediye arasındaki koordinasyonu sağlıyor”

Bir Meclis üyesinin geçtiğimiz hafta gerçekleşen Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı ve İller Bankası Genel Müdürünün de yer aldığı Mersin ziyaretinde, Mersin’in bekleyen altyapı projeleri ile ilgili bilgi aldıklarını ifade etmesi üzerine Başkan Seçer, girişimlerinden dolayı Meclis üyesine teşekkür etti. İller Bankası’nda bekleyen Mezitli İçmesuyu Projesi’nde kamulaştırma ile ilgili problem olduğu yönündeki eleştiriye yanıt veren Başkan Seçer, “Bizim orada imza altına aldığımız 39 milyon 150 bin Euro’luk bir yatırım karşılığı hibe kredisi söz konusu. Bunlardan bir tanesi 15 milyon Euro’luk kredi; Tömük’te Arpaçbahşiş bölgesinde. Burası da çok önemli. Geçen yine genel kurulda bunu söyledim. İkincisi Kazanlı-Homurlu hattı; burada 7 milyon hibe FRIT II kapsamında. Şimdi burayı atlamamak lazım arkadaşlar. Arada bir hatırlatma yapayım. Bu hibe, kredi İller Bankası’nın bize sağladığı ya da Türkiye Cumhuriyeti devletinin sağladığı bir kredi ya da hibe değil. Bunun altını çizelim. Burası çok önemli. Bizim Mersin’de çektiğimiz mülteci yüküne karşılık AFD’nin; Fransız Kalkınma Ajansı’nın; Avrupa Birliği’nin sağladığı krediler, hibeler. İller Bankası’nın ya da İller Bankası’nın bağlı olduğu Bakanın, Bakanlığın buradaki rolü; koordinatör görevi. İller Bankası, AFD ile ilgili belediye arasındaki koordinasyonu sağlıyor. Müşavir firmaları var AFD’nin. Onlar bu çalışmaları yürütüyor. İller Bankası da burada koordinasyon görevini sağlıyor” dedi.

Homurlu ve Kazanlı kanalizasyon projeleri ile Tömük ve Arpaçbahşiş projelerinin detayları hakkında bilgi veren Başkan Seçer, şöyle devam etti:

“Diğer üçüncü bir hibe; Mezitli 17 milyon 150 bin Euro’luk. Hepsi çok önemli. Tömük-Arpaçbahşiş; çok önemli. Nüfus çok arttı. Yazlıkçı bölge, tatil bölgesi. Çok sayıda konut var, yenileri yapılıyor, yeni göçler alıyor. Önceden yaz nüfusu yoğundu, şimdi hem kış hem yaz nüfusu yoğun olmaya başladı. Orada kanalizasyon arıtma sistemimiz yok. Bu çok önemli. Yine Kazanlı-Homurlu Akdeniz biliyorsunuz söylememe gerek yok. Ve Mezitli; yani şehir merkezinde içme suyu şebekesinde sağlam hat kalmadı. Çok arıza veriyor, çok yoruyor bizi. Bunun yanında vatandaşlar haklı olarak yıpranan yolların Büyükşehir’e ait olan ya da ilçe belediyesine ait olan yolların yapılmasını geciktirdiğimiz için tepki gösteriyor. Ama biz de şöyle haklı olduğumuzu görüyoruz; bu proje geciktikçe biz bu yolu yapmadıkça etrafa rahatsızlık veriyoruz. Ancak ben girip o yolları yapsam, 6 ay sonra da orayı kazsam, içme suyu şebekesini döşesem, bu sefer vatandaş yine haklı olarak; ‘bu ciddi bir kaynak israfı’ diyecek. Asfaltı dök, 6 ay sonra gir tekrar o güzelim çalışmaları yerle bir et. Bu bizi sıkıntıya sokuyor; yani bir taraftan sistemin çökmüş olması, diğer taraftan üst yapıda bir hareket alanımızın olmaması, kısıtlaması. Bütün mesele bundan ibaret. Girişimlerimizden dolayı teşekkür ediyorum. Umut ediyorum Bakanlık nezdindeki girişim bu sorunların çözümü açısından bize zaman kazandıracak, daha kısa bir sürede olacaktır.”

“Yörüklerimizin işini kolaylaştıracak çalışmaları yarın başlatıyoruz”

Çamlıyayla’da Yörüklerin kıra çıkma sorunu ile ilgili de çalışmalar yapacaklarını ifade eden Başkan Seçer, “Bu konuda malumatımız var zaten. Her yıl olduğu gibi bu yıl da bu çalışmaları arkadaşlarımız yapıyor. Çamlıyayla’da Yörüklerin kullandıkları o güzergahta sıkıntı yaşandığını biliyoruz. Yörüklerin işini kolaylaştıracak çalışmaları yarın başlatıyoruz” diye konuştu.

“Gider bütçesinin gerçekleşme oranı % 94’e çıktı”

MESKİ’nin 2021 Mali Yılı Kesin Hesabı ile ilgili bir değerlendirme yapan Başkan Seçer, şunları söyledi:

“2020 yılında bizim gelir bütçesindeki gerçekleşme oranımız % 95’ti. Bu yıl için % 89 düzeyinde gerçekleştirmişiz. 2020 yılında gider bütçemizin % 89’unu gerçekleştirmişiz. 2021’de bu oran % 94’e çıkmış. Daha yüksek bir gerçekleşme oranı var. 2 yıl arasındaki fark da gelir toplamında % 26 artışımız olmuş ama giderlerimizde % 45 bir artış söz konusu. Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri; en düşük gerçekleşme ya da bir önceki yıla göre en düşük artış oranının gözlendiği kalem % 12 ile bu. Bunun sebebi hibelerimizin eklediğimiz şekilde gerçekleşmemesi, bir de yapılandırmalardan kaynaklı gelir düşüklükleri. Tabi bunlar yasalar çerçevesinde yaptığımız yapılandırmalar. Giderlerimizde artış var. Yalnız gider kalemleri içerisinde olumlu gördüğümüz artışlar bunlar. Bir tanesi sermaye giderleri. Bunda % 98’lik bir artış var. Sermaye giderleri demek yaptığımız yatırım demek. 2 katına çıkmış. Yatırımlar içerisinde burada kullandığımız malzeme, alet, ekipmanın da belli bir kısmını kapsayan mal ve hizmet alımında da % 30’luk bir artış olmuş ve faiz giderlerinde kur farklarından dolayı artış olmuş.”

İç ve dış borcu birlikte değerlendireceğini belirten Seçer, “2022’ye devreden bilançomuz şu. 538 milyon 688 bin TL bazında borç devrimiz var. Cari borçlar, emanetler kısmındaki krediler ve cari harcamalar, hepsi bunun içerisinde. 2019’da 330 milyon TL yuvarlak hesap devralmışız. Bu 538 milyona evrilmiş. Toplam olarak şu an yılsonu itibari ile de 33 milyon 528 bin Euro borcumuz var, bu yılbaşı itibari ile 67 milyon Euro’dan kalan. Demek ki 33 milyon 410 bin Euro’luk kısmını ödemişiz. Ama gelin görün ki TL bazında 752 milyon lira devralınan borç 1 milyar 45 milyon lira düzeyinde 31.12.2021 itibariyle. Ve bunun da Euro karşılığı 69 milyon” dedi.

“119 milyon Euro devraldık, 20 Mayıs itibariyle 64 milyon borcumuz var”

Başkan Seçer, MESKİ’nin mali verilerini tablo üzerinden tek tek anlatarak, şu ifadeleri kullandı:

“Göründüğü gibi 330 milyon liralık eski borçtan 8 milyon lira kalmış. Yeni yaptığımız borçlanmalardan 530 milyon lira, toplamda 538 milyon bir borcumuz var. 20 Mayıs itibariyle, yani birkaç gün önce itibariyle MESKİ’nin tablosu. 32 milyon 446 bin Euro bazında borcumuz var. Bunu da hatırlayacağınız gibi 67 milyon Euro olarak 2019'un 31 Mart sonrası devraldığımız borç idi. Burada da görüleceği gibi 752 milyon liralık devralınan borç, 1 milyar 86 milyona evrilmiş. 119 milyon devralınan Euro bazındaki borç, şu anda 64 milyon Euro’ya düşmüş. Euro bazında bakarsanız borçlarımız düşüyor. TL bazında bakarsanız yükseliyor. % 168'lik bir kur artışı olmasaymış, yeni yaptığımız yatırımlara rağmen iç ve dış borç toplamımız 1 milyar 86 milyon değil, 743 milyon seviyelerinde olacakmış. Bizim ödediğimiz 3 yıldaki kur farkı tutarı TL bazında 445 milyon 559 bin lira. Bu da her Euro ile borçlu olan, Euro ile yatırım yapan, Euro bazlı emtia alan ya da Euro'dan, dolardan etkilenen, emtialarda çalışan bütün kurumları olduğu gibi Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi'ni de etkilemiş durumda. Sabit fiyatlarla çok iyi noktada olduğumuzu görüyorsunuz. Cari fiyatlarla artış gibi görünüyor ama oysa mukayese açısından Euro bazlı değerlendirme yapacak olursak, şu anda 64 milyon Euro seviyesinde bir borcumuz var 20 Mayıs itibariyle. Zaten biz bunu o günkü döviz kuruyla hesapladığınızda 119 milyon devralmıştık. Devraldığımızda tabii ki dolar kuru 6,3 TL şu anda en son 16,8 TL. Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin tablosu budur, mali verileri bundan ibarettir.”

Başkan Seçer, MESKİ Genel Müdürlüğü 2021 Mali Yılı Kesin Hesabıyla ilgili maddenin kabul edilmesi üzerine; “Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2021 yılı mali yılı kesin hesap oylamasını tamamladık. Çok teşekkür ediyorum Meclisimize, kabul edilmiştir” dedi.

Genel Kurul’da Devlet Su İşleri (DSİ) ile Mersin Büyükşehir Belediyesi arasında imzalanacak olan protokol için Başkan Vahap Seçer’e yetki verilmesi konusu da gündem dışı görüşülerek, oy birliğiyle kabul edildi. Konu ile ilgili Meclis üyelerine detaylı bilgi veren Başkan Seçer, şunları söyledi:

“Konu; Mersin İçme Suyu İsale Hattı 2. Kısım İnşaatı; Berdan Su Havzası’ndan alınan. Biliyorsunuz burayla ilgili ilk protokol 1975 yılında DSİ ile yapılmış. O zamanın Mersin Belediyesi, 1975 yılı. Yani Büyükşehir olmadan önce. Bu isale hattı 2. Kısım inşaatın ihalesi 2003 yılında yapılmış; DSİ yapıyor. Geçici kabulünü 2005 yılında yapıyor. Biz de herhangi bir protokol, mutabakata varmadan hizmete alıyoruz 2006 yılında; DSİ’nin 2003 yılında ihale ettiği bu isale hattını. Çünkü bunun kesin kabulü 2019 yılında yapılmış. Bu kadar süre geçmiş, geç yapılmış. Ancak, 1975 yılında yapılan protokol gereği vade tarihi diyor ki; ‘tesisi işletmeye aldığınız andan itibaren 30 yıl içinde bunu ödeyeceksiniz.’ Bu tesisin kesin kabulü 2019'da yapıldığı için bu süre içerisinde bu taksitlendirme protokolü yapılmıyor ve belediye de hiç para ödemiyor. 2019 yılında kesin kabul yapıldıktan sonra 2021 yılının Ağustos’unda DSİ MESKİ’ye diyor ki; ‘senin 2006’dan bu yana ödeyeceğin taksit var; 6 milyon 543 bin lira. Bunu öde bize.’ Biz de diyoruz ki; ‘ya bu hesapta olmayan bir şeydi. Bunu birden ödememiz bizi sıkıntıya sokar.’ Görüşüyoruz DSİ ile. DSİ de diyor ki; ‘o zaman aramızda bir protokol yapalım.’ Geldik 2022 yılına; aradan 15 yılı bitirdik, 2006’dan bu yana. O 15 yıllık birikimi aramızda bir ödeme planı ile karşılıklı mutabakat yapacağız. 15 yıllık biriken 6 milyon 543 bin lira borcu bu şekilde ödeyeceğiz. Zaten kalan 15 yıl. Kalan 15 yılı da bundan sonra yine her yıl uygun taksitlerle ödeyeceğiz. Bunun imza yetkisi Başkan’a veriliyor. Konu bundan ibaret. Biz DSİ ile de zaten konuştuk, mutabakata vardık. Bir protokol yapacağız. Hazırlamışız da imza atmam lazım. Meclis yetkisine ihtiyaç var. Her şey görüşüldü, DSİ ile anlaşıldı. Bir sorun yok.”